Kolajen Nedir? Kolajen Ne İşe Yarar?
Kolajen Nedir?
Kolajen temelde 3 farklı amino asitin birleşimi ile oluşan bir protein çeşididir. Yunan kökenli “collagen” kelimesi “kolla” kelimesinden türemiştir. “Kolla” tutkal ya da yapıştırmak anlamına gelir. Kolajenin vücuttaki görevi de dokuları birbirine bağlamaktır. Kolajen cilde esneklik, sıkılık ve dayanıklılık sağlar. Hayvanların vücudunda özellikle doku ve hücrelerde en fazla bulunan yapısal bir proteindir kolajen.
Prokolajen, prolin, hidroksiprolin ve glisin aminoasitlerinden sentezlenir. Vücutta belirli vitamin ve minerallerin de kullanıldığı bir metabolik olay ile prokolajen kolajene dönüştürülür ve kolajen üretilir.
Vücuttaki proteinlerin neredeyse üçte birini oluşturan kolajen yalnızca ciltte değil birçok organda ve dokuda bulunur. Bağ dokusu, kıkırdak doku, cilt hücreleri, göz, diş, saç, tırnak, tendon ve kemik dokusunda bulunan kolajen; hücre yenilenmesi, hücre onarımı, hücreler arası iletişimi ve bağışıklık yanıtında görev alır. Vücudumuzdaki bağ dokuyatıp teriminde “fibroblast” denir. Fibroblastlar vücutta kolajen sentezini sağlar. Ancak yaş ilerledikçe fibroblast üretimi yavaşlar veya bozulmalar meydana gelir. Bu nedenle yaş ilerledikçe kolajen sentezi de azalmaya başlar. Yani aslında vücut zaten kendi kendine kolajenini üretebildiği gibi dışardan yediği hayvansal gıdalardan veya kolajen takviyelerinden de kolajen alabilir.
Kolajen hem medikal anlamda yara iyileşmesi ve yanık tedavisinde kullanılır hem de serum, krem gibi cilt ürünlerinde cilde nem sağlamak amacıyla kullanılabilir.
Kolajen hem vücudun kendi kendine üretebildiği hem de besinlerden veya takviyelerden alınabilen bir proteindir.
20li yaşlardan sonra azalan kolajen sentezi ciltte sarkma, çizgi oluşumu, kuruluk gibi belirtiler vermeye başlar. Beslenme ve yaşam koşulları da yaşla birlikte kolajen sentezini azaltır. Örneğin sigara içmek, alkol tüketimi, fazla stresli yaşam, fazla şekerli ve işlenmiş besinlerin tüketimi, güneş ışınlarına maruz kalmak serbest radikal oluşumunu artırarak vücutta kolajen sentezinin azalmasına sebep olur.
Kolajen İçeren Besinler Neler?
En başında da dediğimiz gibi kolajen, amino asitlerin birleşiminden sentezlenen bir protein çeşididir. Yani proteinden zengin beslenmek de kolajen üretimini artırır. Proteini yüksek besinlerle beslenmek vücudun doğal olarak kolajen üretimini artırır. Kolajen hayvanların vücudunda özellikle belli bölgelerinde daha fazla bulunur. O halde hayvansal gıdaları tükettiğimizde kolajen de almış oluruz. Deri ve eklemler doğal olarak daha fazla kolajen barındırır.
- Proteini yüksek kırmızı et, tavuk, balık, yumurta ve süt ürünleri tüketimi kolajen üretimini artırır.
- Tavuk kemiği, bağ dokusu ve derisi yüksek oranda kolajen içerir.
- Balık ürünleri özellikle balık derisi yüksek oranda kolajen içerir.
- C vitamini içeren besinler kolajen üretimini destekler. Limon, lime, portakal, greyfurt, domates, biber, çilek, yeşil yapraklı sebzeler C vitamini yüksek besinler olduğundan bu besinlerin tüketimi kolajen üretimini artırır.
- Çinko,bakır, magnezyum ve antioksidanlar kolajen üretimini artırır. Kuruyemişler, tam tahıllı besinler ve taze sebze meyve tüketimi kolajen sentezi için tercih edilebilir.
Hangi tip kolajeni kullanmalıyım?
Vücutta 30’a yakın kolajen tipi bulunur. Ancak bunların %90’ını Tip 1 kolajen oluşturur. Cilt sıkılığından sorumlu olan Tip 1 ve Tip 3 kolajendir ve ciltte bulunan kolajenin de %80’i Tip 1 dir. Kıkırdak dokunun sağlığından Tip 2 kolajen sorumludur. Tip 3 kolajen ise kas ve organlardan sorumludur.
Kolajen Takviyesi Nedir? En İyi Kolajen Takviyesi
Kolajen besinlerden alınan proteinlerin parçalanması ve amino asitlere dönüştürülmesi sonucunda vücutta kendi kendine üretildiği gibi dışardan takviye olarak da alınabilir. Kolajen takviyeleri toz, kapsül veya sıvı olarak alınabilir. Vücudun takviye gıdayı kullanabilmesi için formunun ve molekül ağırlığının vücuda uygun olması gerekir. Özellikle hidrolize formunda alınan kolajenin %85i vücutta emilebilir. Kolajen takviyelerinde hidrolize ve dipeptit formları önerilir. Bir ölçeğinde 2.500-10.000 mg kolajen bulunduran takviyeleri tercih edebilirsiniz.
